İlk Türk İslam Devletleri Konu Anlatım PDF -KPSS 2020

2020 KPSS için sizlere özet mahiyetinde İlk Türk İslam Devletleri ve Kültür Medeniyet Konu Anlatımının özet halini PDF olarak hazırladık. Toplam 4 sayfa'da size bu konu başlığını özetledik. 

19
10762
ilktürkislamdevletleripdf
ilktürkislamdevletleripdf

KPSS 2020 İlk Türk İslam Devletleri Konu Anlatım – Özet PDF

2020 KPSS için sizlere özet mahiyetinde İlk Türk İslam Devletleri ve Kültür Medeniyet Konu Anlatımının özet halini PDF olarak hazırladık. Toplam 4 sayfa‘da size bu konu başlığını özetledik. 

2020 KPSS Tarih Güncel ders notlarına ulaşmak ve İlk Türk İslam Devletleri ve Kültür Medeniyet Konu Anlatımını PDF olarak sayfanın alt kısmından doğrudan indirebilirsiniz.

Ayrıca siz 2020 KPSS Tarih’in tüm konularının PDF konu anlatım özetine yine sitemizden ulaşabilirsiniz.

NOT: Sizlere daha iyi ve güncel ders notu sunabilmek için kendimizi sürekli yeniliyoruz. Sizlerde son eklenen güncel ders notları ve eğitim haberlerinden anında haberdar olmak istiyorsanız sitemize Üye Olarak bildirimlerden anında haberdar olabilirsiniz.
ÜYE OLMAK İÇİN TIKLAYIN

 

2020 KPSS‘nin tüm derslerine ait Güncel Konu Anlatım, Özet, Soru Bankası, Çıkmış Soru Çözümleri, Videolar vb. PDF materyallere sitemizden kolaylıkla ulaşabilir ve bu 2020 KPSS materyallerini indirebilirsiniz.

⇓ NOT: PDF YAZININ SONUNDADIR. ⇓

İLK TÜRK – İSLAM DEVLETLERİ

Talas Savaşı (751)

  • Atlık savaşı
  • Çin x Abbbasi = Karlukların yardımıyla Abbasiler kazanmıştır.
  • Karluklar savaş sonucunda topluca islam’a girdiler.
  • Savaş sonunda kağıt ilk defa Çin dışında Semerkant şehrinde üretilmiştir.
NOT:

Semerkand: Şehirlerin Şahı

Buhara: İslam’ın Roması

Kaşgar: Işıldayan İnci

 

ORTA ASYA’DA KURULAN İLK TÜRK-İSLAM DEVLETLERİ

  1. Karahanlılar
  2. Gazneliler
  3. Büyük Selçuklu Devleti

1- KARAHANLILAR

  • Orta Asya’da kurulan ilk Müslüman Türk
  • Kurucusu Kül Bilge Kadir Han
  • Yönetici ve halkı tamamen Türk (ulusçu)
  • Satuk Buğra Han zamanında İslamiyet’i kabul ettiler.
  • İlk Türk İslam Medresesini (Semerkand Medresesi) inşa ettiler.
  • Dünya tarihinin ilk burslu öğrencilik sistemini başlattılar
  • İlk Türk-İslam yazılı edebi eserlerini vermişlerdir.
  • Düzenli posta teşkilatını kurdular
  • Ribat adı verilen kervansaraylar inşa ettiler.
  • Bimarhane adı verilen hastane inşa ettiler.
⇓ NOT: PDF YAZININ SONUNDADIR. ⇓

2- GAZNELİLER

  • Kurucu Alp Tigin (Dünya tarihinde ilk padişah unvanını kullanan Türk hükümdar Alp Tigin’dir.)
  • Dünya tarihinde Sultan unvanını kullanan ilk hükümdar Gazneli Mahmut’tur.
  • Gazneli Mahmut Abbasileri Şii Büveyhoğulları baskısından kurtarması üzerine halife Gazneli Mahmut’a “Zamanın Yeganesi, Allemin Aslanı, Sultan” unvanlarını vermiştir.
  • Hindistan’a 17 sefer yaparak İslamiyet’i yaymıştır.
  • Sumnat seferi sonucu Gazneli Mahmut’a “Put Kırıcı” unvanı verilmiştir.
  • Gazneli Mahmut Biruni için “Sarayımın en kıymetli hazinesi” demiştir.
  • S.D ye karşı Dandanakan sav. Kaybetmişlerdir.
NOT:

İslamiyet’i kabul eden ilk Türk boyu: Karluklar

İslamiyet’i devlet dini haline getiren ilk Müslüman Türk devleti: İtil Bulgarları

Orta Asya’da kurulan ilk Müslüman Türk devleti: Karahanlılar

 

3- BÜYÜK SELÇUKLU DEVLETİ

  • 1040 Dandanakan sonucu İran’da kuruldu.
  • Kurucusu Tuğrul Bey
  • İkili teşkilat: Tuğrul Bey – Çağrı Bey
  • 1048’de Bizansı Pasinler savaşında mağlub ettiler. Bu ilk Bizanz-Selçuklu savaşıdır.
  • Tuğrul Bey Bağdat seferini yaparak Şii Büveyhoğullarına son verdi. Bunun üzerine halife Tuğrul Bey’eDoğunun ve Batının Hükümdarı” unvanını verdi.
  • Sultan Alparslan “Ani”yi feth etti. Halife bunun üzerine Sultan Alparslan’aEbul Feth” unvanını verdi.
  • Sultan Alparslan 1071’de Malazgirt’te bizansı mağlup etti.
  • Hasan Sabbah, Haşhaşilik ve Batınilik hareketleri sonucu devlet adamları öldürülmüştür.
  • 1141’de Karahitaylar (Moğol kökenli) ile yapılan Katvan savaşını kaybedildi ve yıkılmanın en önemli sebebi oldu.
NOT:

Malazgirt: Yurtaçan

Miryakefalon: Yurttutan

Büyük Taarruz: Yurtkurtaran

 

NOT: Malazgirt savaşı sırasında Peçenekler ve Uzlar büyük Selçuklu Devletine tarafına geçerek savaşın kazanılmasında rol oynamışlardır.

MISIRDA KURULAN TÜRK-İSLAM DEVLETLERİ

  • Tolunoğulları
  • İhşidler
  • Eyyubiler
  • Memlükler

1- TOLUNOĞULLARI

  • Mısır’da kurulan ilk Türk-İslam devletidir.
  • Tevaif-i Mülük (Abbasilerin zayıflamasıyla kurulan ufak devletçiklere denir.)
  • Maristan adı verilen hastaneler inşa etmişler.
  • Mısır’ı bayındır hale getirmişlerdir.
  • Yıkılma sebebi; yöneticisi türk, halkı arap.

⇓ NOT: PDF YAZININ SONUNDADIR. ⇓

2- AKŞİTLER

  • Tevaif-i Mülük
  • Hicaz bölgesine sahip olan ilk Türk İslam
  • Halife Mekke ve Medine’ye sahip olunmasından dolayı Muhammed bin Togaç’anur yüzlü, güneş gibi parlak” anlamına gelen “Akşit” unvanını vermiştir.
  • Yıkılma sebebi; yöneticisi türk, halkı arap.

 

3- EYYUBİLER

  • 1187 Hıttin Savaşı ile haçlıları mağlup edip Kudüs’ü haçlılardan geri almışlardır.
  • Ünlü Musevi hekim ve filozof İbni Meymun Eyyubilerde bilime hizmet etmiştir.
  • Avrupalı şövalyeler arma (Heraldik) sistemlerini Eyyubileri örnek olarak oluşturmuşlardır.

 

4- MEMLÜKLER

  • Veraset sistemi diğer Türk devletlerinden farklıdır. Başarılı komutanlar da başa geçebilmektedir.
  • 1258’de İlhanlılar Abbasilere son verince halife kaçarak memluklere sığındı. Böylece halifelik Memluklere geçti.
  • Ayn Calud ve Elbistan savaşlarıyla Moğalları dünya tarihinde ilk defa yenmişlerdir.
  • Mercidabık ve Ridaniye savaşları sonucu Osmanlı devletine yenilerek yıkılmıştır.

ANADOLU’DA KURULAN İLK TÜRK İSLAM DEVLETLERİ

  • Dilmaçoğulları
  • Danişmentliler
  • Saltuklar
  • Mengücekler
  • Artuklar
  • Çaka Devleti

DİLMAÇOĞULLARI

  • Bitlis’te kuruldu.

DANİŞMENTLİLER

  • Sivas, Tokat, Malatya
  • Yağıbasan Medresesi (Anadolu’da kurulan ilk medrese

SALTUKLAR

  • Erzurum
  • Anadolu’da kurulan ilk Türk İslam devletidir.
  • Kale cami, tepsi minare, üç kümbetler, mama hatun, micingred kalesi

MENGÜCEKLER

  • Erzincan
  • Divriği Ulu Camii (Unesco) (Gölge)
  • Erzincan depremiyle çok eser yıkıldı.

ARTUKLAR

  • Diyarbakır, Batman, Mardin gibi üç şube şeklinde kurulmuştur.
  • Hasankeyf, Malabadi köprüsü, Hatuniye medresesi, Necmettin Külliyesi, Koçhisar Ulu Camii, Semanın Medresesi
  • Marco Polo (seyyah) – mardin’de dokumacılık gelişmiş
  • Robotik ve Sibernetik kurucusu El-Cezeri burada bilime hizmet etmiştir.

ÇAKA DEVLETİ

  • İzmir – ilk Türk denizcisi Çaka Bey
  • 1081 Deniz Kuvvetleri
⇓ NOT: PDF YAZININ SONUNDADIR. ⇓

ORTA ÇAĞ’DA KURULAN DİĞER TÜRK DEVLETLERİ

  • Akkoyunlar
  • Karakoyunlar
  • Safeviler
  • Babür imparatorluğu
  • Harzemşahlar
  • Timur Devleti
  • Cengiz İmparatorluğu

AKKOYUNLULAR

  • Şii Türk devletidir.
  • Avrupa’da Uzun Hasan’ı Fatih Sultan Mehmet’ten ayırmak için kendisine Küçük Türk unvanı verilmiştir.
  • Kur’an’ı Kerim’i Türkçe’ye çevirdiler.
  • 1402 Ankara savaşından sonra güçlenerek Osmanlı devletine rakip
  • Akkoyunlar ve Karakoyunlar “Balbal” dikme geleneğini devam ettirmişlerdir.

SAFEVİLER

  • İran’da kurulan Şii devlettir.
  • 1514 Çaldıran savaşı ile (YSS) Osmanlı’ya yenilip yıkılmışlardır.

BABÜR İMPARATORLUĞU

  • Hindistan’da kurulmuştur.
  • Cihan Şah eşi için Taç Mahal’i yaptırmıştır.

HARZEMŞAHLAR

  • Cengiz Han Harzemşahlar’a Otrar Faciasını yaşatmıştır.
  • 1230 Yassıçemen Savaşı’nı ASS’ye karşı kaybetmişlerdir.
  • Kurulduğu bölgenin adını almışlardır.
  • İlhanlılar tarafından yıkılmışlardır.

TİMUR DEVLETİ

  • Timur’un kendi türk yönettiği halk moğoldur.
  • Timur Türk tarihine iki defa zarar vermiştir;
    • 1402 Ankara sav. Osmanlı – Fetret
    • Altınordu Dev. yıktı – Rusya güçlendi.
  • Ali Kuşçu, Ali Şir Nevai

CENGİZ İMPARATORLUĞU

  • Cengiz kendisine Türk töresini ilham alarak Yasaname-i Büzürg’ü oluşturmuştur.
  • Dağılan imparatorluktan yalnızca Kubilay Hanlığı Çin’de Budizmi benimsemiştir.
⇓ NOT: PDF YAZININ SONUNDADIR. ⇓

İLK MÜSLÜMAN TÜRK DEVLETLERİ KÜLTÜR VE MEDENİYETİ

  • Hükümdarlık sembollerinde Kağan yok.
  • İslamiyet ile birlikte Tıraz, hilat, Çetr, Sikke, Asa, Mühür, Hutbe gibi semboller gelmiştir.

Saray Görevlileri

Hares Emiri: Hükümdara karşı suç işl. cezalandırır.
Candar: Padişahı korur.
Alemdar: Bayrağı taşır.
Camedar: Hükümdarın kıyafetiyle ilgilenir.
Serhenk: Törenleri ve hükümdarın yol güzergahlarını belirler.
Emir-i Ahur: Atların bakımından sorumludur.
Taştar (Abdâr): Hükümdarın temizlik işlerine bakar.
Hansalar: Hükümdarın sofrasıyla ilgilenir.
Emir-i Şikar: Av partileri tertip eder.
Hacip: Hükümdar ve vezirden sonra gelen en yetkili kişidir. Halkı lüzumlu görürse Divanı-ı Mezalim’e çıkarır. Karahanlılarda ise “Tayangu” adı verilir.

Devlet Görevlileri

Amid: Sivil yönetici
Amil: Vergi toplayan görevli
Melik: Hükümdarın oğlu
Atabey: Melik eğitmeni
Şıhne: Askeri vali

Divanlar

Divan-ı İstifa: Ekonomi – Müstevfi
Divan-ı Arz/Ceyş: Askerlik
Divanı- İşraf: Ülkeyi denetler.
Divan-ı Tuğral: Yazışma
Divan-ı Berid: Haberleşme
Niyabet-i Saltanat: Sultanın olmadığı zamanlarda toplanır.
Divan-ı Mezalim: Adaletsizliğe ve haksızlığa karşı uğrayanların divanı

Not: Müstevfinin Osmanlı’daki karşılığı Defterdar’dır.

Ordu

  • Hassa: En iyi, savaşa hazır ordu
  • Gulaman-ı saray: Muhafız
  • Türkmenler: Sınır boyları
  • Eyalet Askerleri: Melik ve Atabeylerin ordusu
  • İkta Askerleri: Toprağa dayalı

Osmanlı’da Hassa ordusunun karşılığı Kapıkulu Ocağı’dır.

İlk Müslüman Türk devletlerine, İslam öncesine göre getirilen en büyük yenilik “Gulam Sistemi”dir.
5/1 asker alınır. Osmanlı’da ise Pençik 5/1

Sosyal Hayat

İmarethane: Aşevi
Tabhane: Misafirhane
Debbahhane: Deri işleri
Kapan: Tek cins malın satıldığı yer
Bedesten: Her cins malın satıldığı yer
Arasta: Tek cins malın satıldığı çarşı
Tutmaç: Türklerin milli yemeği
Kümbet: Siyasiler, eşleri ve komutanlar için yapılan anıt mezar
Bergah: Saray
Darüşşifa/ Darülafiye/ Darüşşifa/ Maristan/ Bimaristan: Hastane

⇓ NOT: PDF YAZININ SONUNDADIR. ⇓

Toprak Yönetimi

  • Miri: Devlet arazisi
    • Has: Geliri sultana ait
    • Vakıf: Dini, sosyal kurumlara
    • İkta: Devlet memuru ve komutanlara
  • Mülk: Halka ait arazi
İkta Sisteminin Faydaları;
  • Toprağın boş kalması engellenmiştir. (temel amaç)
  • Düzenli vergi toplanmıştır.
  • Memurun maaşı ödenmiştir.
  • Masrafsız bir ordu kurulmuştur.
  • Bölgelerin güvenliği sağlanmıştır.

İkta sistemi ile yetişen askere barış zamanı “Sipahi”, savaş zamanı ise “Cebelü” denir.

Eğitim

Karahanlılar:  Semerkant – İlk Türk-İslam medresesi
Danişmentliler: Yağıbasan – Anadolu’da ilk medrese
B. Selçuklu: Nişabur – B. Selçuklunun ilk medresesi
B. Selçuklu: Nizamiye – B. Selçuklunun en ünlü medresesi (Dünyanın ilk üni.si sayılır)

Medreselerde öğrenciye “Danişment” adı verilir.

  1. Selçuklulardaki camilerde “Cuma” (Ulu) kelimesi bulunur.
⇓ NOT: PDF YAZININ SONUNDADIR. ⇓

 

Türk-İslam Bilim İnsanları

19 YORUMLAR

CEVAP VER

Please enter your comment!
Please enter your name here

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.