DİN FELSEFESİ – KISA ÖZET PDF – 2020
Selamun Aleyküm ardakaşlar,
2020 Öabt Dikab ve İHL sınavı öncesi kısa bir şekilde göz atarak hızlı tekrar yapabilmeniz için kısa özet şeklinde bir ders notu hazırladık.
İnşallah size kolaylık sağlar ve muvaffakiyetlere vesile olur.
Dosya PDF indirme linki sayfanın aşağı kısmında bulunmaktadır.
DİN FELSEFESİ
- Batı’da din fel. ilk kullanan: HEGEL
- Mutlak din
- Teslis reddeder
- Din ile fel. ayıran: KANT
Din felsefesi:
- Rasyonel
- Şumullu
- Dinleri inanç boyutuyla ele alır
- Taraflı değildir
TR de – 2. Meşrutiyet ile girdi.
İlk söz eden, okutan: Mustafa Şekip Tunç
İlk söz edenlerden: Memduh Süleyman – Fels. Edyan
TANRI TASAVVURLARI
Teizm: Ezeli – Ebedi – İrade ve kudret sahibi
Deizm: Evrene müdaha yok – Peyg ve kitap yok
Henoteizm: Tanrı altında tanrılar
Panteizm:
- Evren ile tanrı ÖZDEŞ
- Tanrı alemde İÇKİN
- Her şey TANRIDIR
- Karl Krawe
Panenteizm:
- Aşkın + İçkin
- Her şey TANRIDADIR
- Tanrı dışında varlık yok
- Çift kutuplu teizm, süreç teizm, diyalektik t.
Politezim: Çok
ATEİZM
Sartre ve Nietzche
Mutlak: Tanrı fikri yok. Kökten reddedilmeli.
Negatif: Tanrı mümkün olabilir, ama gerekçe yok. Pasif
Pozitif: Tanrı mümkün değil. Gerekçe var. Aktif
Pratik: Tanrı varlığı reddedilemez ama gereksiz
—————————————————————–
Mutlakçı Monizm: Tanrı gerçekte “Mutlak tek”, dünya da “çoğul” bir görünümde.
Dosya PDF indirme linki sayfanın aşağı kısmında bulunmaktadır.
ALLAH’IN VARLIĞININ DELİLLERİ
ONTOLOJİK:
- Anselm – Descartes
- Tanrı kavramından Tanrı tahlili
- Zihinde mükemmel varlık – doğuştan
- Tanrı en büyük varlıktır. Tanrı bir kavram olarak zihinde.
- Tanrıda eksiklik olamaz.
- Tanrının var olması mantıksal ZORUNLUDUR.
KOZMOLOJİK:
- Farabi- İbn Sina- Gazzali- Aquinas- Leibniz
- Evrendan – Tanrıya
- Evren NİÇİN? NEDEN? KİM VAR ETTİ?
- Nedensellik ilkesine dayanır.
- HUDUS:
- Gazzali
- Hadis – Muhaddis
- İMKAN:
- Farabi – İbn Sina
- Varlık: Zorunlu ve Mümkün
- Mümkünler yaratıcıya ihtiyaç
- HUDUS:
TELEOLOJİK:
- İbn Rüşd – Paley
- Düzen – Tanrı
- Paley: Alem saat gibi
- Gaye – Nizam:
- Evrendeki düzenden hareketle
- İNAYET – İHTİRA:
- İbn Rüşd
- Alemdeki her şey insanla uyumlu
- İnayet: Uygunluk – Lütuf delili
- İhtira: evrendeki varlıkların canlılığı Tanrı’nın icadıdır. “Kuru kütükten tatlı üzüm”
- Gaye – Nizam:
AHLAK:
- Kant – İnsanı mutlu kılan ahlaktır. En yüksek iyi.
- Lewis – ahlak yasaları değişmez.
DİNİ TECRÜBE:
- Tanrının varlığı doğrudan hissedilebilir. – Öznel – J. Hick
Dosya PDF indirme linki sayfanın aşağı kısmında bulunmaktadır.
VAHİY VE MUCİZE
Önerme Merkezli: Hakikatın bilgisi – Geleneksel vahiy
Kişi Merkezli: Doğrudan Tanrı zatı – İsa’ da hulul
Feyezan (Sudurcu):
- Vahiy faal akılla ittisal: Feyezan
- Vahyedilenler: Hakikatın sembolleri
- Farabi- İbn Sina
VAHYİN İMKANI:
Deizm ve Pantezim vahiy yok.
Mutezile: Allah’ın insanlar için iyiyi yaratması zorunlu.
MUCİZE:
- Allah’ın fiili olmalı
- Tabiat kanunları aykırı olmalı
- İnsanlar benzerini yapamamalı
- İddiasında bulunun kişide olmalı
- İddiaya uygun olmalı
- Çekişki olmamalı
- İddasından sonra olmalı
AKIL – İMAN İLİŞKİSİ
AKILCILIK:
- Katı Akılcılık: Clifford: Gemi- Patron
- Eleştirel Akılcılık
FİDEİZM: İman akli delile ihtiyaç duymaz. – Yalnızca iman
DİN DİLİ
Tenzihi: Ne olmadığı –Mutezile
Doğrulama: Pozitivist – Deney – Gözlem – Bilim
- Din konuşmaya değer değildir – Ayer
Eskatolojik:
- Bu dünyada – iman
- Diğer dünyada – bilgi
- Vuku bulunca anlaşılabilir. – J. Hick
Linguistik: Fonksiyon, İşlev
- Wittgenstein
- Dil oyunları teorisi
- Dilin kullanımı esas, Neden? Sebebi Nüzul?
Yanlışlama: Aksi delil yoksa doğrudur.
Dini Sembolizm: Kelimeler yetersiz, Tanrı ancak sezilir.
Analoji: İki şey arasında karşılaştırma.
KÖTÜLÜK PROBLEMİ- TEODİSE
Ahlaki Kötülük: İnsan iradesi ile oluşan. – Adam öldürme
Doğal/Fiziksel: İnsandan kaynaklanmayan- Deprem
Metafizik: Leibniz- varlığın yetkin olmayışı
DİĞER TEODİSELER:
İyilik Metafiziği: Kötülüğün varlığı inkar. Aslolan iyiliktir.
İyimserci Teodise: Gazzali – “Mevcut dünya mümkün dünyaların en iyisidir” İlahi adalet her tarafı kuşatmıştır.
Özgür İrade: Tanrının varlığı ve kötülük bir arada olabilir.
Ruhsal Olg: Hick- Kendini gerçekleştirme gerekli
Süreç Teodisesi: Tanrının gücü sınırlı
Kötülük problemini ilk sist: Epiqür
- Tanrı iyidir
- İyi Tanrı kötülüğe engel olmak ister
- Kötülük varsa Tanrı yoktur.
Augustine: Tanrı insanı günahsız yarattı, insan özgür iradesi ile günaha düştü.
İbn Sina: İyilik metafizği- Vacibul Vücud – Sırf iyi varlık
Farabi: Asloloan hayır ve nizam, kötülük arizi.
BARTLEY DİN VE AHLAK İLİŞKİSİ
Özdeşlik: Din ve ahlak birbirinden türeyebilir.
Uyumluluk: Din ve ahlak birbiri ile uyumlu. Ancak birbirinden türeyemezler.
Bağımsızlık:
Kısmi uyumsuzluk: Bütünüyle olmasa da bir derece uyumsuzluk vardır.
Dışlayıcılık: din ve ahlak birbirini yok sayar.
- BADBOUR DİN- BİLİM İLİŞKİSİ
Çatışma: Naturalizm – Bilgi yalnızca bilimsel yolla elde ed.
Ayrışma: Farklı amaç, konu ve yöntemleri vardır.
Diyalog: Hem zıtlık hem benzerlik, diyalog halinde
Entegrasyon: Açık uyum, bütünlük. Süreç fels.
Kaynak İndirme Bilgileri
|