Bu notumuzda sizlere 9.sınıf matematik dersinin ikinci konusu olan kümelerde temel kavramlar hakkında konu anlatımı, ders notu, örnek sorular şeklinde hazırladık. Her zaman olduğu gibi en kapsamlı şekilde, başka yerde aramadan mantık, önermeler ve bileşik önermeler konusunu yazımızı okuyup videoları ve diğer dökümanları incelediğinizde çok rahat anlayacaksınız.
KÜMELERDE TEMEL KAVRAMLAR
A) KÜME KAVRAMI ve KÜMELERİN GÖSTERİMİ
Konu ile ilgili çıkmış sorular ve çözümleri, konu anlatımı videosu sayfanın alt kısmındadır.
a) Küme Kavramı
Küme, nesnelerin özelliklerine göre tanımlanmış bir topluluktur.
Kümeyi oluşturan nesnelerin her birine kümenin elemanları denir.
Kümeler genellikle A, B, C, D, K, … gibi büyük harflerle gösterilir.
Bir a elemanı C kümesinin elemanı ise bu durum “a ∈ C” biçiminde yazılır ve
“a elemanıdır C” diye okunur.
Bir b elemanı F kümesinin elemanı değilse bu durum “b ∉ F” biçiminde yazılır ve
“b elemanı değildir F” diye okunur.
Bir A kümesinin eleman sayısı s(A) ile gösterilir.
!!! Kümede, aynı eleman bir defa yazılır.
b) Liste Yöntemi
Kümenin elemanlarının, { } biçimindeki bir parantez içine sıra gözetilmeden yazılmasına “liste yöntemiyle gösterme” denir.
A = {1, 3, 5, 7}
c) Ortak Özellik Yöntemi
Kümenin elemanlarının ortak özelliklerinin belirtilerek yazılmasına “ortak özellik yöntemi” denir.
A = {20 den küçük çift doğal sayılar}
d) Venn Şeması
Kümeyi oluşturan elemanların kapalı bir şekil içine, önüne “•” konularak yazılmasına “Venn Şeması” ile gösterim denir.
B) KÜMELERİN ÇEŞİTLERİ
a) Evrensel Küme
Üzerinde işlem yapılan bütün kümeleri kapsayan, boş kümeden farklı olan kümeye evrensel küme denir. Genellikle E harfi ile gösterilir.
b) Sonlu Küme
Elemanları sayılarak bitirilebilen kümelere sonlu küme denir.
A = {7 ile 26 arasındaki doğal sayılar}
c) Sonsuz Küme
Elemanları sayılarak bitirilemeyen kümelere sonsuz küme denir.
A = {36 dan büyük doğal sayılar}
d) Boş Küme
Elemanı olmayan kümeye boş küme denir. Boş küme {} ya da Ø sembolü ile gösterilir.
A = {}
B = {Haftanın üç harfli günleri}
C) ALT KÜME
a) Alt Küme
A ve B herhangi iki küme olsun.
B kümesinin her elemanı A kümesininde elemanı ise, B ye A kümesinin alt kümesi denir ve B ⊂ A biçiminde gösterilir.
B kümesi A kümesinin alt kümesi ise, A kümesi B kümesini kapsar denir ve
A ⊃ B biçiminde gösterilir.
ÖNEMLİ
* Boş küme her kümenin alt kümesidir. (Ø ⊂ A)
* Her küme kendisinin alt kümesidir. (A ⊂ A)
* Her küme evrensel kümenin alt kümesidir. (A ⊂ E)
* A, B ve C kümeleri verilsin. (A ⊂ B) ve (B ⊂ C) ise A ⊂ C dir.
* A ve B kümeleri verilsin. (A ⊂ B) ve (B ⊂ A) ⇔ A = B dir.
* s(A) = n olmak üzere,
• A kümesinin alt küme sayısı; 2n dir.
• A kümesinin r elemanlı alt kümelerin sayısı;
• A kümesinin en çok r elemanlı alt kümelerinin sayısı;
• A kümesinin en az r elemanlı alt kümelerinin sayısı;
b) Özalt Küme
Bir kümenin, kendisi hariç diğer alt kümelerine o kümenin özalt kümeleri denir. s(A) = n olmak üzere, A kümesinin özalt kümelerinin sayısı 2n – 1 dir.
c) Kuvvet Kümesi
Bir kümenin alt kümelerinin kümesine kümenin kuvvet kümesi denir. A kümesinin kuvvet kümesi P(A) ile gösterilir.
Ortak Özellik Yöntemi
Sonlu – Sonsuz Küme
Boş Küme
Eşit Küme
D) EŞİT KÜMELER
Eşit Küme
Aynı elemanlardan oluşan kümelere eşit kümeler denir.
A kümesinin B kümesine eşitliği A = B biçiminde gösterilir.
Konu ile ilgili videolar;
Kümelerde Temel Kavramlar ile ilgili soru çözümleri;
Değerli okurumuz 9.sınıf matematik dersi kümelerde temel kavramlar konu anlatımımızın sonunda geldik bir sonraki 9.sınıf matematik dersimizde görüşmek dileğiyle.
Yararlandığımız bazı kaynaklar:
sanalokulumuz, eksenyayınları