9. Sınıf Dil ve Anlatımı Dilek-İstek Cümleleri Konu Anlatımı

Dilek-İstek Cümleleri

İstenilen, tasarlanan bir eylemi, eylemler hakkında bir niyet ve duyguyu ifade eden cümlelere dilek-istek cümleleri denir. Dilek-istek cümlelerinin doğru ve yanlış olmalarına imkân yoktur, gerçekleşmesi mümkün olsun veya olmasın bir husus için duyulan özlemi ifade eder.

Dilek-Şart Cümleleri: Dilek şart cümleleri fiil kök ya da gövdesine -sa/-se ekleri getirilerek kurulur.

“Ah bir zengin olsam.”

“Okulumu bitirsem, yüzmeyi öğrensem.” cümlelerinde şarta bağlı bir dilek anlatılmaktadır.

İstek Cümleleri: Bu tür cümleler kişinin kendi kendine yapmak istediği eylemi ifade eder.

“Kalkayım, eve gideyim,

Haydi, bize gidelim. Burada iki gün kalalım.” cümleleri bu tür cümlelerdir.

Gereklilik Cümleleri: Mutlaka yapılması gerekir anlamı ifade eden cümlelerdir.

Başarmak için çalışmalıyım.

Eve gitmeliyim.

Emir Cümleleri: Bir buyruğu bir emri ifade eden cümlelerdir.

oku, çalış, git, gel, vb.

Ünlem Cümleleri: Sevinç, öfke, şaşkınlık vb. duyguların ses tonuyla vurgulanarak belirtildiği cümlelere ünlem cümlesi denir.

“Ne muhteşem bir manzara!” cümlesinde görülen manzarayla ilgili beğeni duygusu ortaya konmuştur. Dolayısıyla bu cümle ünlem cümlesidir.