Ölçeklerine Göre Haritalar(Büyük-Orta-Küçük Ölçekli Haritalar)

Büyük Ölçekli Haritalar

Ölçeği, 1/20.000 ile 1/200.000 arası olan haritalardır. Planlar ölçekleri, 1/1000 ile 1/20,000 arasında olan en ayrıntılı haritalardır ve büyük ölçekli haritalar içerisinde yer alır.

a. Plânlar:Ölçeği 1/20.000’e kadar olan haritalardır. Şehir imar plânları, kadastro haritaları bu türdendir.

b. Topoğrafya Haritaları: Ölçeği 1/20.000 ile 1/200.000 arasında olan haritalardır. Ulaşım haritaları ile topoğrafik, jeolojik, morfolojik haritalar bu türdendir.

Büyük ölçekli haritaların genel özellikleri şunlardır:

– Paydası küçüktür.

– Dar alanları gösterir.

– Ayrıntıyı gösterme gücü fazladır.

– Küçültme oranı azdır.

– Aynı alanı gösteren küçük ölçekli haritalara göre düzlemde daha fazla yer kaplarlar.

– İzohipsler arası yükselti farkı azdır.

– Bozulma oranı azdır.

Orta Ölçekli Haritalar

Ölçeği, 1/200.000 ile 1/500.000 arası olan haritalardır.

Küçük Ölçekli Haritalar

Ölçeği, 1/500.000’den küçük olan haritalardır. Bu haritalar fazla ayrıntılı bilgi vermez. Atlaslar, eğitim ve öğretim amacına yönelik değişik konuları kapsayan çok küçük ölçekli haritaların bir araya getirilmesiyle oluşmuş kitaplardır. Ölçekleri 1 / 1.100.000’dan daha küçüktür. Dünya’nın tümünü, kıtaları veya ülkeleri gösterirler.

Not: Ölçekler isimleri itibariyle çok karıştırılan bir konudur. Genellikle büyük ve küçük ölçekli haritalar karıştırılır. Büyük ölçekli haritaların ölçek paydası küçük, Küçük ölçekli haritaların ölçek paydası büyüktür. Buna dikkat edilmesi yanılgıyı önleyecektir. Başka bir ayrımda şöyle yapılabilir. Büyük ölçekli haritalar düzlemde veya duvarda büyük görünürken, küçük ölçekli haritalar düzlemde veya duvarda küçük görünür.

Büyük Ölçekli Haritaların Özellikleri

• Ölçeğin paydasındaki sayı küçüktür.
• Küçültme oranları azdır.
• Ayrıntılı bilgi verir.
• Hata oranı azdır.
• İzohips aralık değeri azdır.
• Çizimi yapılan gerçek alan küçüktür.
• Aynı alanı gösteren küçük ölçekli haritaya göre harita boyutları büyüktür.

Küçük Ölçekli Haritaların Özellikleri

• Ölçeğin paydasındaki sayı büyüktür.
• Küçültme oranları fazladır.
• Ayrıntı azdır. Genel özellikleri gösterir.
• Hata oranı fazladır.
• İzohips aralık değeri büyüktür.
• Çizimi yapılan gerçek alan geniştir.
• Aynı alanı gösteren büyük ölçekli haritaya göre haritanın boyutları küçüktür.

Topografya haritaları; yeryüzü şekillerini izohips yöntemiyle ayrıntılı olarak gösteren büyük ölçekli haritalardır. Topografya haritalarında yeryüzü şekillerinin yanında madenler, ulaşım yolları gibi birçok özellik gösterilir. Dolayısıyla bunlara askeri amaçlı haritalar da denir.