Tartışma Nedir?

Önceden belirlenmiş bir konu üzerinde farklı görüşlere sahip kişilerin bir araya gelerek konu ile ilgili görüşlerini bildirmeleri, görüşlerini savunmaları ve konuyu çözümlemeleri için yaptıkları konuşmalara tartışma adı verilir.

Tartışma, sürekli kendini yenileyen ve birbirine gereksinim duyan insan için bir zorunluk olduğu kadar demokrasinin de bir gereğidir. Tartışma sonucu yeni düşünceler ve görüşler ortaya çıkar. Yine bu yolla tartışmacılar, kendi görüşleri dışındakileri tanıma fırsatı bulur; başkalarını dinlemeyi, kendi düşüncelerinde gereksiz yere direnmemeyi öğrenir; böylece konuyu bütün yönleriyle kavramış olurlar. Ayrıca kısa ve etkili konuşmayı, uygar ölçüler içinde tartışmayı ve zıt görüşlere saygılı olmayı öğrenirler.

Tartışma aynı zamanda iyi bir öğrenme yöntemidir. Bu yolla öğrenilen bilgiler zihinde canlandırılması bakımından daha kalıcıdırlar. Ayrıca tartışma, kişinin kendine güven duygusu kazandırdığı gibi, planlı çalışma, düşünme, araştırma alışkanlığı ve güzel konuşma becerisi de kazandırır.

Tartışmada elden geldiğince tartışılan kişinin görüşlerine saygılı olmalı, konuşmasını kesmeden dinlemeli, sonra cevap verilmelidir. Tartışmalarda konuşmacının kendisi değil, görüşleri esas alınmalıdır.

Üzerinde çokça konuşulmuş, çözümlenmiş konular yerine yeni tartışma konuları seçmeli, konuşan iyice dinlenmeli, gerekirse söylenenler not alınmalıdır.

Konuşmalar sözlü anlatımın temel ilkelerine dayandığı gibi kısa, öz ve anlaşılır bir dille yapılmalı, uzun ve süslü cümlelerden kaçınılmalıdır. Konuşma sırasında ölçüyü kaçırıp ne aşırı övgüye, ne de gereksiz yergiye kapılmadan sağlıklı karar vermeli, konu dışına çıkmamalı, konuşmalar basit ve kısa örneklerle desteklenmeli, hoşgörüyü elden bırakmamalıdır.

İyi bir konuşmacı, karşıdaki konuşurken hemen savunmaya geçmez, söylenenleri dikkatle dinledikten ve kendi bilgileriyle karşılaştırdıktan sonra karar verir. Bunun aksine hareket edenlerle kimse tartışmak istemez.

Tartışmanın Özellikleri, Kuralları Nelerdir?

♦ Tartışmada amaç gerçeğe ulaşmaktır. Bunun için düşünceyi düşünceyle çürütmek esastır. Dolayısıyla tartışmada bir sonuca varma amaçlanır.

♦ Tartışmada konunun önceden belirlenmesi gerekir.

♦ Tartışmalarda dil göndergesel işlevde kullanılır.

♦ Tartışılan konuda savunulan düşüncenin bilimsel verilere dayanması, kanıtlanabilmesi gerekir. Bunun için kaynaklar incelenmeli, gerektiğinde notlar alınmalıdır.

♦ Tartışırken ön yargılı olunmamalıdır. Karşıt düşüncenin kanıtlarla diğer tezleri çürütmesi durumunda duygusal davranılmamalı, olgun davranılmalıdır.♦ Tartışmayı yönetecek bir başkan bulunmalı; başkan, tartışmacılara sırayla ve yeteri kadar söz hakkı tanımalıdır.

♦ Konuşma sırasında, konuşmacının sözü kesilmemeli, konuşmacı saygıyla ve sabırla dinlenmelidir.

♦ Konu dışına çıkılmamalıdır.

♦ Yanlış örnekler vermek, tezin doğruluğuna bir katkı sağlamayacağından doğru örnekler verilmelidir.

♦ Savunulan düşüncede tutarlı olunmalıdır. Doğru anlaşılmak için, anlatım bozukluklarından kaçınılmalıdır.

♦ “Tartışmalar”, belirli kurallar çerçevesinde gerçekleştirilir; bu bakımdan, tartışmayı bir kargaşa ortamında gerçekleşen, kuralsız bir durum olan “münakaşa”larla karıştırmamak gerekir.

Tartışma Başkanının Görevleri

Tartışma bir başkan ve konuşmacılardan oluşur. Başkanın görevlerini şu şekilde sıralayabiliriz:

• Başkan konu hakkında kısa bilgi verir.
• Konunun özelliklerini, tartışma ilkelerini ve sınırlarını, kurallarını açıklar.
• Konuşmacılara söz hakkı verir.
• Konuşmacıların rahat konuşabilecekleri bir ortam hazırlar.
• Konu dışına çıkan ya da konuşmayı kısır, kuru tartışmalara götüren, ya da tekrarlara düşenleri uyarır.
• Konuşmacılar arasında yansızlığı korur.
• Konuşmalar sonunda görüşleri toplayarak belli bir sonuca ulaşır.
• Konuşmacılar, başkanın izni olmaksızın konuşamaz, ya da konuşan kişinin sözünü kesemezler, söz almadan konuşamazlar.

Tartışma Kuralları (özet)

1 – Tartışmada konu dışına çıkılmamalıdır.
2 – Ön yargılı olunmamalıdır.
3 – Verilen zamana uyulmalıdır.
4 – Diğer konuşmacıların sözü kesilmemelidir.
5 – Hoşgörülü, nazik olmak, sabırlı davranmak gereklidir.
6 – Anlam tekrarına düşmemek gerekir.
7 – Kısır tartışmalardan kaçınmak gerekir.

Tartışma türleri şunlardır:

1. Açık oturum,
2. Panel,
3. Forum
4. Münazara,
5. Sempozyum (bilgi şöleni)